A LSE hoxe
A día de hoxe, a lingua de signos en España goza de recoñecemento oficial por parte do estado grazas á Lei 27/2007 do 23 de outubro pola que se recoñece a oficialidade da Lingua de Signos Española e a Lingua de Signos Catalá.
Ademais, existe unha data marcada no calendario nacional para a celebración das Linguas de Signos: o Día Nacional das Linguas de Signos Españolas, que ten lugar cada 14 de xuño desde o ano 2014 por aprobación en Consello de Ministros.
Situación da Lingua de Signos en España: LEI 27/2007
Obxectivo:
Facilitar o acceso das persoas con discapacidade auditiva e sordociegas na información e comunicación, tendo presente a heteroxeneidade e as necesidades de cada grupo.
Con esta lei recoñécese oficialmente e garante que as Linguas de Signos Española e Catalá, instrumento de comunicación das persoas xordas, garántalles o acceso pleno á educación, os servizos, a vida económica, á cultura, aos medios de comunicación e ás novas tecnoloxías.
É na Comunidade Catalá, ano 1994, onde se aproba a primeira Lei sobre a promoción e a difusión do coñecemento da linguaxe de signos. Por mor de aí, aparece no 2005 a primeira “Gramática básica da lingua de signos catalá”, e foi no 2006 cando se recoñece no Estatuto de Autonomía de Cataluña a Lingua de Signos Catalá.
A Lei estrutúrase da seguinte forma:
Título preliminar: recoñecemento e regulación da Lingua de Signos Española e da Lingua de Signos Catalá, e dos medios de apoio á comunicación oral, o dereito á aprendizaxe, coñecemento e uso tanto das Linguas de Signos Españolas como dos medios de apoio á comunicación oral permitindo a libre elección dos recursos.
Título primeiro:
Está dedicado á aprendizaxe, coñecemento e uso das Linguas de Signos Españolas.
Capítulo I: regular a aprendizaxe no sistema educativo, dispoñendo dos recursos necesarios para facilitar nos centros que se determine, a aprendizaxe das Linguas de Signos Españolas ao alumnado xordo, con discapacidade.
Capítulo II: promover a prestación de servizos de Intérpretes en Linguas de Signos Españolas a todas as persoas xordas, con discapacidade auditiva e sordociegas, cando o precisen, nas diferentes áreas públicas e privadas que se especifican: educación, formación e emprego, saúde, cultura, deporte e lecer, estacións de servizos de transportes aéreo, marítimo e terrestre, nas relacións coas Administracións Públicas, nos programas de emisión gratuíta e obrigatoria nos medios de comunicación, de acordo coa lexislación electoral e sindical, e nos medios de comunicación social, telecomunicacións e sociedade da información.
Título segundo:
Está dedicado á aprendizaxe, coñecemento e uso dos medios de apoio á comunicación oral.
Capítulo I: regular a aprendizaxe no sistema educativo na formación regrada e non regrada, dispoñendo dos recursos necesarios para facilitar a aprendizaxe da lingua oral e dos medios de apoio á comunicación oral, que así o precisen, ao alumnado xordo ou con discapacidade auditiva e sordociego.
Capítulo II: promover o uso dos medios de apoio á comunicación oral polas persoas xordas, con discapacidade auditiva e sordociegas, nas diferentes áreas: educación, formación e emprego, saúde, cultura, deporte e lecer, estacións de servizos de transportes aéreo, marítimo e terrestre, nas relacións coas Administracións Públicas, nos programas de emisión gratuíta e obrigatoria nos medios de comunicación, de acordo coa lexislación electoral e sindical, e nos medios de comunicación social, telecomunicacións e sociedade da información.
Por último, disponse da creación do Centro Español do Subtitulado e Audiodescripción.
Disposicións xerais:
- Crea unha Comisión de Seguimento no seo do Consello Nacional da Discapacidade.
- Promoción dos recursos humanos, técnicos e económicos necesarios para facer cumplir a Lei.
- Establécense unhas garantías xurídicas (igualdade de oportunidades, non discriminación e accesibilidade universal das persoas con discapacidade, en relación coa arbitraxe e a tutela xudicial.).
- Analizar a situación dos intérpretes e profesionais das Linguas de Signos Españolas que adquiriron a súa formación a través de ensinos non regrados.
- Estudo sobre os profesionais das linguas de signos e deas as súas titulacións.
- Realización dun estudo sobre as persoas con xordoceguera.
- Adquisición de apoios técnicos para persoas xordas e xordocegas.
Situación da Lingua de Signos na Unión Europa
Existen multitude de institucións que defenden as linguas de signos. Desde o Consello de Europa á UNESCO, pasando polas Universidades máis prestixiosas do mundo. En 2006, a ONU, a través da súa Asemblea Xeral adoptou a Convención Internacional sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade, onde se fai unha valiosa defensa das linguas de signos. En xeral, todas estas institucións coinciden na necesidade de recoñecelas para poder garantir o pleno acceso das persoas xordas á educación, os servizos, a vida económica, cultural, política, os medios de comunicación ou as novas tecnoloxías.
O noso país ratificou en 2007 a Convención da ONU sobre os Dereitos das Persoas con Discapacidade, que insta os Estados a protexer e respectar as súas respectivas linguas de signos. Hoxe ninguén parece dubidar que defender a Lingua de Signos Española é, ademais de protexer a unha minoría, apoiar o patrimonio cultural da nosa sociedade.
No resto de Europa países como Finlandia (recoñecido na súa Constitución en 1995), Suecia (aprobada por Lei en 1981) e Portugal (recoñecido na súa Constitución en 1997), foron os primeiros en recoñecer a lingua de signos. En cambio países máis desenvolvidos como Alemaña, Francia, Italia, Reino Unido, Holanda… tardaron máis en recoñecerse como lingua oficial.
